Έχουν διπλασιαστεί, μέσα σε μια δεκαετία (2000-2009), οι ληστείες και έχουν αυξηθεί κατά 50% οι κλοπές και οι διαρρήξεις στην Αττική. Επιπλέον, τα αδικήματα συνήθως συνοδεύονται και από βία. Αυτά είναι μερικά από τα πορίσματα της έρευνας που έγινε σε Αθήνα και Πειραιά, υπό την επιστημονική ευθύνη της καθηγήτριας και διευθύντριας του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Χ. Ζαραφωνίτου.
Η έρευνα έγινε μεταξύ καταστηματαρχών και αστυνομικών υπηρεσιών σε
Αθήνα και Πειραιά, από τον Μάιο έως τον Ιούνιο 2010 και αφορά την
εγκληματικότητα και την ανασφάλεια των κατοίκων στην Αττική.
Η Αθήνα, κρατά από το 2005, τα πρωτεία της πλέον ανασφαλούς πρωτεύουσας στην ΕΕ και στους κατοίκους της πόλης, είναι διάχυτη η εντύπωση ότι η Πολιτεία αδιαφορεί και δεν υπάρχουν οργανωμένες πολιτικές, είπε η κ. Ζαραφωνίτου.
Τη διάχυτη ανασφάλεια έχουν, εν μέρει, μειώσει οι πεζές περιπολίες αστυνομικών και η επαναφορά του θεσμού του αστυνομικού της γειτονιάς. Στις περιοχές, όπου η εμπλοκή των αστυνομικών είναι ενεργή στην καθημερινότητα των πολιτών, τα θύματα έχουν μειωθεί κατά ένα τρίτο.
Παρόλα αυτά, είναι υψηλό το ποσοστό της μη ικανοποίησης από τη λειτουργία των αστυνομικών αρχών, λόγω της έλλειψης ενεργούς και συνεχούς παρουσίας στις γειτονιές και διότι μετά από καταγγελίες δεν υπάρχει έγκαιρη επέμβαση, αποτελεσματικότητα, αλλά αντιθέτως έντονη γραφειοκρατία.
Οι πολίτες ζητούν μια αστυνομία που θα είναι περισσότερο προσιτή, θα συνεργάζεται μαζί τους, θα είναι καλύτερα εκπαιδευμένη και κατά συνέπεια πιο αποτελεσματική. Το ένα τρίτο όσων ερωτήθηκαν αποδέχεται περιορισμούς των ατομικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εάν κάτι τέτοιο συνεπάγεται πιο αποτελεσματική αστυνόμευση.
Η κ. Ζαραφωνίτου τόνισε την ανάγκη να παραμείνουν οι κάτοικοι στο κέντρο της πόλης, με οικονομικά κριτήρια και βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και σημείωσε το έντονο αίσθημα εγκατάλειψης από το κράτος και τις υπηρεσίες του, σε συνδυασμό με την απουσία ελέγχου.
Η διευθύντρια Ερευνών του ΕΚΚΕ, Ιωάννα Τσίγγανου, που μελέτησε την επιχειρηματικότητα στο Κέντρο της Αθήνας, ανέφερε ότι μόνο το ένα τέταρτο των επιχειρηματιών θεωρεί το Κέντρο σχετικά ασφαλές. "Οι Έλληνες, με μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, ασφυκτιούν και αισθάνονται απροστάτευτοι από το κράτος.
Το παρεμπόριο συνιστά πρόβλημα για το 65% των επιχειρηματιών.
Ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη και
καθηγητής Εγκληματολογίας, Βασίλης Καρύδης επισήμανε ότι και πριν από 11
χρόνια, ανάλογα ήταν τα ευρήματα για την ανασφάλεια και την
εγκληματοφοβία στο Κέντρο. Επισήμανε, τέλος, ότι το κέντρο της πόλης εγκαταλείπεται
σταδιακά από τους κατοίκους του, ήδη από τη δεκαετία του '80 και ότι η
ελληνική αστυνομία είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε δυναμικότητα στην ΕΕ.
Πορνεία -ναρκωτικά
Όπως επισήμανε, "αν δεν υπάρξει οργανωμένη και σε βάθος χρόνου παρέμβαση, το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί». Διότι όσοι συλλαμβάνονται, επανέρχονται συνήθως στην πρότερη κατάσταση. «Είναι απαραίτητο να υπάρξει πρόληψη και θεραπεία για τους τοξικοεξαρτώμενους, υποστήριξη για τους αστέγους, διεθνείς συμφωνίες για την επιστροφή των λαθραίως εισερχομένων, περιβαλλοντική και οικιστική αναβάθμιση του Κέντρου".
Παρεμπόριο
Στο παρεμπόριο, αναφέρθηκε ο Ειδικός Γραμματέας της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης, Γιώργος Στεργίου. Επισήμανε ότι μέσω της Ελλάδας διακινούνται τεράστιες ποσότητες εμπορευμάτων, από τις οποίες ελάχιστες μένουν στη χώρα. Είναι ενδεικτικό ότι στα ελληνικά τελωνεία γίνονται οι υψηλότερες κατασχέσεις στην ΕΕ. Επαίνεσε τη συμβολή του δήμου Αθηναίων στην κατάσχεση 51 αποθηκών το 2011, σε σχέση με την κατάσχεση 10 αποθηκών το 2010. Υπογράμμισε ότι "χωρίς την παρουσία της ελληνικής αστυνομίας δεν θα είχε γίνει τίποτα" και συμπλήρωσε ότι "είναι αμφίβολο εάν έχει τιμωρηθεί έστω και ένας από αυτούς που έχουν τις αποθήκες".
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Γ. Καμίνης, επισήμανε ότι "η εγκληματικότητα στην πόλη έχει προσλάβει τέτοιες διαστάσεις που χρειάζεται ολιστική αντιμετώπιση". Ζήτησε να μη φύγουν άλλες δημόσιες υπηρεσίες από το Κέντρο. Να αντιληφθούν οι πολίτες ότι είναι συνυπεύθυνοι όχι μόνο στο παρεμπόριο, αλλά και στην επαιτεία και στην πορνεία. Όπως υπογράμμισε, η πορνεία έχει αυξηθεί κατά 1500% στην πόλη.
Ο ίδιος έχει καταθέσει νομοσχέδιο για την πορνεία, διότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μόνο ένας οίκος ανοχής με άδεια, αλλά η κατάργηση της υπέρμετρης αυστηρότητας προσέκρουσε σε ισχυρά αντανακλαστικά. Δεν πρέπει να επιτρέπεται να γίνονται τα πανεπιστήμια ορμητήρια πολιτικής βίας και παρεμπορίου, είπε. Για τις διαδηλώσεις, επισήμανε ότι πρόκειται, σε λίγες ημέρες, να δοθεί νομοσχέδιο όπου "απλά εξειδικεύονται οι συνταγματικές διατάξεις. Υπάρχει το δικαίωμα που διασφαλίζεται με το άρθρο 11, αλλά είναι δικαίωμα με όρια. Διότι υπάρχει και το δικαίωμα του άλλου να κυκλοφορεί, να εργάζεται. Υπάρχει δικαίωμα στο επιχειρείν".
Η Αθήνα, κρατά από το 2005, τα πρωτεία της πλέον ανασφαλούς πρωτεύουσας στην ΕΕ και στους κατοίκους της πόλης, είναι διάχυτη η εντύπωση ότι η Πολιτεία αδιαφορεί και δεν υπάρχουν οργανωμένες πολιτικές, είπε η κ. Ζαραφωνίτου.
Τη διάχυτη ανασφάλεια έχουν, εν μέρει, μειώσει οι πεζές περιπολίες αστυνομικών και η επαναφορά του θεσμού του αστυνομικού της γειτονιάς. Στις περιοχές, όπου η εμπλοκή των αστυνομικών είναι ενεργή στην καθημερινότητα των πολιτών, τα θύματα έχουν μειωθεί κατά ένα τρίτο.
Παρόλα αυτά, είναι υψηλό το ποσοστό της μη ικανοποίησης από τη λειτουργία των αστυνομικών αρχών, λόγω της έλλειψης ενεργούς και συνεχούς παρουσίας στις γειτονιές και διότι μετά από καταγγελίες δεν υπάρχει έγκαιρη επέμβαση, αποτελεσματικότητα, αλλά αντιθέτως έντονη γραφειοκρατία.
Οι πολίτες ζητούν μια αστυνομία που θα είναι περισσότερο προσιτή, θα συνεργάζεται μαζί τους, θα είναι καλύτερα εκπαιδευμένη και κατά συνέπεια πιο αποτελεσματική. Το ένα τρίτο όσων ερωτήθηκαν αποδέχεται περιορισμούς των ατομικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εάν κάτι τέτοιο συνεπάγεται πιο αποτελεσματική αστυνόμευση.
Η κ. Ζαραφωνίτου τόνισε την ανάγκη να παραμείνουν οι κάτοικοι στο κέντρο της πόλης, με οικονομικά κριτήρια και βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και σημείωσε το έντονο αίσθημα εγκατάλειψης από το κράτος και τις υπηρεσίες του, σε συνδυασμό με την απουσία ελέγχου.
Η διευθύντρια Ερευνών του ΕΚΚΕ, Ιωάννα Τσίγγανου, που μελέτησε την επιχειρηματικότητα στο Κέντρο της Αθήνας, ανέφερε ότι μόνο το ένα τέταρτο των επιχειρηματιών θεωρεί το Κέντρο σχετικά ασφαλές. "Οι Έλληνες, με μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, ασφυκτιούν και αισθάνονται απροστάτευτοι από το κράτος.
Το παρεμπόριο συνιστά πρόβλημα για το 65% των επιχειρηματιών.
Το 83% ζητά να δημιουργηθούν ειδικοί χώροι για να
διαθέτουν τα προϊόντα τους οι αλλοδαποί που εμπορεύονται στο δρόμο, το
28% ζητά να τους επιβληθεί βαριά φορολογία και το 20% να απελαθούν
μαζικά", είπε η κ. Τσίγγανου.
Πορνεία -ναρκωτικά
Στο αδιέξοδο που συνεπάγεται η αντιμετώπιση ομάδων- όπως οι παράνομοι αλλοδαποί, οι τοξικοεξαρτώμενοι και οι αλλοδαπές εκδιδόμενες-
μόνο με αστυνομικές μεθόδους, αναφέρθηκε ο αστυνόμος Α' Γιώργος
Χαλιβόπουλος.
Όπως επισήμανε, "αν δεν υπάρξει οργανωμένη και σε βάθος χρόνου παρέμβαση, το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί». Διότι όσοι συλλαμβάνονται, επανέρχονται συνήθως στην πρότερη κατάσταση. «Είναι απαραίτητο να υπάρξει πρόληψη και θεραπεία για τους τοξικοεξαρτώμενους, υποστήριξη για τους αστέγους, διεθνείς συμφωνίες για την επιστροφή των λαθραίως εισερχομένων, περιβαλλοντική και οικιστική αναβάθμιση του Κέντρου".
Παρεμπόριο
Στο παρεμπόριο, αναφέρθηκε ο Ειδικός Γραμματέας της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης, Γιώργος Στεργίου. Επισήμανε ότι μέσω της Ελλάδας διακινούνται τεράστιες ποσότητες εμπορευμάτων, από τις οποίες ελάχιστες μένουν στη χώρα. Είναι ενδεικτικό ότι στα ελληνικά τελωνεία γίνονται οι υψηλότερες κατασχέσεις στην ΕΕ. Επαίνεσε τη συμβολή του δήμου Αθηναίων στην κατάσχεση 51 αποθηκών το 2011, σε σχέση με την κατάσχεση 10 αποθηκών το 2010. Υπογράμμισε ότι "χωρίς την παρουσία της ελληνικής αστυνομίας δεν θα είχε γίνει τίποτα" και συμπλήρωσε ότι "είναι αμφίβολο εάν έχει τιμωρηθεί έστω και ένας από αυτούς που έχουν τις αποθήκες".
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Γ. Καμίνης, επισήμανε ότι "η εγκληματικότητα στην πόλη έχει προσλάβει τέτοιες διαστάσεις που χρειάζεται ολιστική αντιμετώπιση". Ζήτησε να μη φύγουν άλλες δημόσιες υπηρεσίες από το Κέντρο. Να αντιληφθούν οι πολίτες ότι είναι συνυπεύθυνοι όχι μόνο στο παρεμπόριο, αλλά και στην επαιτεία και στην πορνεία. Όπως υπογράμμισε, η πορνεία έχει αυξηθεί κατά 1500% στην πόλη.
Ο ίδιος έχει καταθέσει νομοσχέδιο για την πορνεία, διότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μόνο ένας οίκος ανοχής με άδεια, αλλά η κατάργηση της υπέρμετρης αυστηρότητας προσέκρουσε σε ισχυρά αντανακλαστικά. Δεν πρέπει να επιτρέπεται να γίνονται τα πανεπιστήμια ορμητήρια πολιτικής βίας και παρεμπορίου, είπε. Για τις διαδηλώσεις, επισήμανε ότι πρόκειται, σε λίγες ημέρες, να δοθεί νομοσχέδιο όπου "απλά εξειδικεύονται οι συνταγματικές διατάξεις. Υπάρχει το δικαίωμα που διασφαλίζεται με το άρθρο 11, αλλά είναι δικαίωμα με όρια. Διότι υπάρχει και το δικαίωμα του άλλου να κυκλοφορεί, να εργάζεται. Υπάρχει δικαίωμα στο επιχειρείν".
